Mùi nhà mới có gây hại cho sức khỏe không? Nguyên nhân và cách khử mùi

Mùi nhà mới là mùi đặc trưng phát sinh từ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs). Các VOCs này được giải phóng từ vật liệu xây dựng và nội thất mới, với Formaldehyde là chất phổ biến nhất.

Các VOCs này có nguồn gốc từ sơn, xi măng, keo dán, gỗ công nghiệp và nhiều sản phẩm khác, bay hơi vào không khí tạo ra mùi đặc trưng và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe từ kích ứng ngắn hạn đến nguy cơ ung thư lâu dài.

Tiếp xúc với VOCs và Formaldehyde có thể gây kích ứng mắt, mũi, họng, da, phản ứng dị ứng, các vấn đề hô hấp và trong trường hợp tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến ung thư và các bệnh mãn tính. Những người nhạy cảm như trẻ em và người có vấn đề hô hấp đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.

Để xử lý mùi nhà mới xây hiệu quả, người tiêu dùng có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau.

1. Thông gió là biện pháp quan trọng nhất, nên mở cửa trong vài ngày trước khi chuyển vào và tạo luồng không khí đối lưu.
2. Kiểm soát nhiệt độ (18-24°C) và độ ẩm (dưới 50%) cũng giúp giảm tốc độ giải phóng hơi độc.
3. Máy lọc không khí có bộ lọc than hoạt tính hoặc HEPA được khuyến cáo sử dụng để lọc các hạt độc hại.

Khảo sát của Kosmos thực hiện từ ngày 15/1/2025 đến 28/2/2025 với 247 khách hàng cho thấy các nguyên liệu tự nhiên (than hoạt tính, baking soda,…) cũng có hiệu quả tốt trong việc khử mùi. Các phương pháp át mùi như vỏ cam, nến thơm tự nhiên, tinh dầu thiên nhiên có thể kết hợp sử dụng nhưng chỉ che lấp mùi chứ không loại bỏ hoàn toàn.

Người tiêu dùng nên chọn nội thất đạt tiêu chuẩn an toàn về formaldehyde. Các tiêu chuẩn phổ biến bao gồm E0 (~0 mg/m³), E1 (≤0,124 mg/m³), CARB P1 (0,08 ppm) và CARB P2 (0,05 ppm).

Nguyên nhân khiến mùi nhà mới xây gây khó chịu

Trong nhà mới xây, các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) thường có trong các vật liệu xây dựng, đồ nội thất, và các sản phẩm gia dụng mới, cụ thể:

1. Sơn và lớp phủ: Sơn tường, vecni cho sàn gỗ, sơn PU cho đồ nội thất chứa các dung môi như toluene, xylene, và benzene gây mùi khó chịu.
2. Xi măng: Xi măng, đặc biệt là xi măng chất lượng thấp hoặc có pha trộn hóa chất, có thể có mùi hắc, khó chịu.
3. Đồ nội thất gỗ mới: Bàn, ghế, kệ, tủ được làm từ gỗ ép là nơi phát ra formaldehyde. Chất keo Urea-Formaldehyde (UF) được sử dụng để liên kết các sợi gỗ sẽ liên tục giải phóng khí formaldehyde vào không khí, đặc biệt trong 1-2 năm đầu tiên.
4. Keo dán: Keo dán thảm, dán sàn nhựa, dán giấy dán tường đều chứa VOCs.
5. Sản phẩm gia dụng: Chất tẩy rửa, chất làm mát và thậm chí cả thảm mới cũng góp phần vào tổng nồng độ VOCs trong nhà.

Một báo cáo đáng chú ý từ Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) công bố ngày 15/3/2023 đã chỉ ra rằng: “Nồng độ VOCs trong những ngôi nhà mới xây có thể cao hơn từ 2 đến 5 lần so với những ngôi nhà cũ, với mức formaldehyde trung bình là 0,077 ppm trong nhà mới so với 0,036 ppm trong những ngôi nhà trên 5 năm tuổi”. Con số này cho thấy mức độ phơi nhiễm mà các gia đình phải đối mặt khi chuyển vào nhà mới là rất đáng kể.

Mức độ nguy hiểm của VOCs và Formaldehyde trong nhà mới

Tác động của VOCs không chỉ dừng lại ở mùi khó chịu, việc tiếp xúc liên tục, ngay cả ở nồng độ thấp, cũng có thể gây ra những hậu quả sức khỏe khôn lường, đặc biệt với các nhóm nhạy cảm như trẻ em, phụ nữ mang thai, người già và người có tiền sử bệnh hô hấp.

Vào năm 2006, Formaldehyde được xếp vào nhóm chất gây ung thư cho người (Group 1 – carcinogenic to humans) theo công bố chính thức của IARC (thuộc WHO) dựa trên bằng chứng đủ về ung thư vòm họng (nasopharyngeal) và bạch cầu (leukemia).

Tác động ngắn hạn (phơi nhiễm cấp tính):

• Kích ứng: Gây cay mắt, chảy nước mắt, ngứa mũi, đau họng và ho.
• Thần kinh: Gây đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
• Dị ứng: Kích hoạt các phản ứng dị ứng da, phát ban hoặc làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn.

Tác động dài hạn (phơi nhiễm mãn tính):

• Tổn thương cơ quan: Gây hại cho gan, thận và hệ thần kinh trung ương.
• Nguy cơ ung thư: Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã phân loại Formaldehyde là chất gây ung thư Nhóm 1 (có đủ bằng chứng gây ung thư ở người), liên quan trực tiếp đến ung thư vòm họng và bệnh bạch cầu.

Cách khử mùi gỗ, xi măng, sơn nhà mới dễ thực hiện

Mùi nhà mới dễ được xử lý bằng cách thông gió, kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm trong nhà, sử dụng máy lọc không khí, tận dụng nguyên liệu tự nhiên để hấp thụ mùi hoặc át mùi.

Thông gió để giảm bớt độ nồng của mùi nhà mới sơn

VOCs, Formaldehyde được giải phóng vào không khí theo thời gian thông qua một quá trình gọi là thoát khí. Quá trình giải phóng này có thể dẫn đến ô nhiễm không khí trong nhà, đặc biệt là ở những không gian kín như phòng khách và phòng ngủ có thông gió hạn chế.

Mở toàn bộ cửa sổ và cửa ra vào trong 7-10 ngày liên tục trước khi chuyển vào. Thực hiện từ 6-8 giờ mỗi ngày để đạt hiệu quả tối ưu. Nên mở các cánh cửa đối diện nhau (nếu có) để tạo luồng không khí đối lưu và sử dụng thêm quạt gió để tăng hiệu quả.

Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm trong nhà mới xây

Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ thoát khí của VOCs.

• Nhiệt độ: Nhiệt độ càng cao, VOCs bay hơi càng nhanh. Tuy nhiên, bạn có thể lợi dụng điều này bằng cách “nung phòng” là đóng kín cửa, tăng nhiệt độ lên 35-40°C trong 3-4 giờ, sau đó mở toàn bộ cửa thông gió 2-3 giờ. Lặp lại 3-5 lần để đạt hiệu quả tối ưu. Trong điều kiện ở bình thường, hãy duy trì nhiệt độ mát mẻ khoảng 18°C – 24°C.
• Độ ẩm: Giữ độ ẩm trong nhà dưới 50%. Độ ẩm cao không chỉ tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển mà còn làm tăng tốc độ giải phóng formaldehyde. Sử dụng máy hút ẩm là một giải pháp hiệu quả.

Sử dụng máy lọc không khí để xử lý mùi sơn nhà mới

Máy lọc không khí với bộ lọc HEPA và than hoạt tính loại bỏ 90-95% VOCs trong không khí. Nghiên cứu của ASHRAE (2022) cho thấy máy lọc giảm 70% nồng độ formaldehyde trong nhà mới sau 30 ngày sử dụng.

Sử dụng nguyên liệu tự nhiên để xử lý mùi nồng của nhà mới xây

Sử dụng nguyên liệu tự nhiên giúp khử mùi nồng từ sơn và gỗ ép hiệu quả với chi phí thấp và dễ thực hiện.

Các phương pháp hấp thụ mùi bao gồm sử dụng baking soda (muối nở), than hoạt tính, bã cà phê, giấm trắng, nước muối.

1. Than hoạt tính: Sử dụng 200-300g than hoạt tính cho phòng 15m². Đặt 4-6 bát than hoạt tính ở các góc phòng, thay mới sau 7-10 ngày sử dụng. Có thể đặt các túi than hoạt tính trong tủ quần áo, ngăn kéo.
2. Baking soda (muối nở): Rắc 100-150g baking soda trên thảm 10m², để qua đêm rồi hút sạch. Hoặc đặt 50g trong mỗi bát nhỏ, thay mới sau 24 giờ sử dụng.
3. Dung dịch nước muối: Đặt các bát nước muối loãng trong phòng. Muối có khả năng hấp thụ một phần hóa chất. Cần thay nước vài lần một ngày.
4. Bã cà phê: Sau khi pha cà phê, hãy giữ lại phần bã, phơi khô và đặt vào các túi vải nhỏ hoặc bát mở. Cấu trúc xốp của bã cà phê có khả năng hút ẩm và hấp thụ các mùi khó chịu rất tốt.
5. Giấm trắng: Đặt 200ml giấm trắng trong bát mở ở mỗi phòng 15m². Để tăng hiệu quả, đun sôi 500ml nước với 3 muỗng canh giấm trong 10-15 phút.
6. Nước muối: Khi pha loãng, nước muối tạo ra các ion âm, các ion này tương tác với các phân tử gây mùi trong không khí, giúp làm giảm nồng độ và loại bỏ mùi khó chịu. Muối cũng có tính kháng khuẩn, giúp làm sạch không khí xung quanh.

Các phương pháp át mùi hoạt động bằng cách tạo hương thơm mạnh mẽ để che phủ mùi nhà mới bao gồm: Vỏ cam/ quýt/ bưởi/ dứa, nến thơm từ sáp tự nhiên, tinh dầu thiên nhiên và lá trà xanh khô.

Theo khuyến cáo của Kosmos, các phương pháp hấp thụ mùi thường an toàn và xử lý trực tiếp các hợp chất gây mùi trong không khí, trong khi các phương pháp át mùi chủ yếu che lấp mùi nhà mới bằng hương thơm khác mà không loại bỏ hoàn toàn. Để đạt hiệu quả tốt nhất, nên kết hợp cả hai phương pháp và ưu tiên sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên.

Câu hỏi thường gặp về mùi nhà mới xây, mới sơn

Mùi sơn nhà mới có độc không?

Mùi sơn nhà mới có độc. Methylene chloride và toluene là những chất độc có thể tìm thấy trong chất làm loãng sơn.

1. Methylene chloride là một chất gây ung thư được tìm thấy trong chất làm loãng sơn và dung môi, có thể gây tổn hại cho hệ tim mạch, thần kinh và gan.
2. Toluene là hóa chất hữu cơ có trong chất làm loãng sơn, xi măng và keo, có thể gây mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt hoặc thậm chí ảo giác khi tiếp xúc với nồng độ cao.

2 cách khử mùi sơn nhà mới bằng dứa

Mùi hương tự nhiên của dứa có thể giúp át đi mùi sơn khó chịu và tạo cảm giác dễ chịu hơn.

1. Cách nhất là cắt dứa thành 8-10 lát mỏng và đặt trong 4-5 đĩa ở những vị trí có mùi sơn nồng trong phòng 15m², thay dứa mới sau 1-2 ngày sử dụng.
2. Cách thứ hai là sử dụng dứa kết hợp với nến thơm bằng cách khoét rỗng quả dứa, đặt nến vào giữa và đốt cháy để hương thơm lan tỏa khắp phòng.

Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có tác dụng khử mùi tạm thời và không thể loại bỏ hoàn toàn các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs) có trong sơn.

Các quy định và tiêu chuẩn kiểm soát khí thải formaldehyde

Các quy định và tiêu chuẩn kiểm soát khí thải từ sản phẩm gỗ phổ biến được đưa ra để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng khỏi các tác hại tiềm ẩn từ việc phát thải formaldehyde như: E0, E1, CARB P1, CARB P2.

• Tiêu chuẩn E0 (~0 mg/m3) và tiêu chuẩn CARB P1 (0,08 ppm): Nồng độ formaldehyde thấp nhất, thường được coi là an toàn cho mọi đối tượng sử dụng, bao gồm cả trẻ em và người có bệnh lý về hô hấp.
• Tiêu chuẩn E1 (≤0,124 mg/m3) và tiêu chuẩn CARB P2 (0,05 ppm): Nồng độ formaldehyde ở mức trung bình, được coi là an toàn cho đa số người sử dụng.

Nơi cung cấp sàn gỗ công nghiệp đạt tiêu chuẩn E1 về nồng độ formaldehyde an toàn

Kosmos Việt Nam là nơi phân phối sàn gỗ công nghiệp đạt tiêu chuẩn E1 về nồng độ formaldehyde an toàn. Ngoài sàn gỗ thương hiệu Kosmos được công ty trực tiếp quản lý thì Kosmos Việt Nam còn nhập khẩu 2 thương hiệu nổi bật tại Đức và Malaysia là Egger và Robina.

Sàn gỗ Egger (Đức) và sàn gỗ Robina (Malaysia) khi nhập khẩu đều có giấy kiểm định chất lượng do nhà máy cung cấp. Ngoài ra, Kosmos còn đem sản phẩm đi kiểm nghiệm tại các trung tâm để nhận giấy chứng nhận cho từng lô hàng đều đạt chuẩn chất lượng do bộ xây dựng đề ra.

Giấy chứng nhận hợp quy của sàn gỗ Robina

Sàn gỗ Robina đạt được nhiều chứng nhận an toàn quốc tế

Tham quan tổng kho sàn gỗ công nghiệp Kosmos Việt Nam qua video sau:

Tóm lại, mùi nhà mới xuất phát từ VOCs và formaldehyde trong vật liệu xây dựng, gây ra 5 tác động sức khỏe chính: kích ứng mắt mũi, đau đầu, khó thở, dị ứng da và nguy cơ ung thư lâu dài.

Người tiêu dùng có thể áp dụng 4 phương pháp chính: thông gió 7-14 ngày, kiểm soát nhiệt độ 18-24°C và độ ẩm dưới 50%, sử dụng máy lọc không khí với bộ lọc than hoạt tính, và tận dụng nguyên liệu tự nhiên như than hoạt tính (hiệu quả 85-95%) và baking soda (hiệu quả 60-70%).

Để bảo vệ sức khỏe lâu dài, nên chọn nội thất đạt tiêu chuẩn E0, E1, CARB P1 hoặc CARB P2.Kosmos Việt Nam sẵn sàng tư vấn thêm mọi thắc mắc của người tiêu dùng qua hotline 0932 067 388.